Baarn, 31 oktober 2016

Gymles door een leerkracht die hiervoor aan de ALO is opgeleid, leerlingen goed leren bewegen en dat gedurende minimaal drie uur per week. Dit is wat het wetsvoorstel van staatsecretaris Sander Dekker (Onderwijs) behelst. Goed idee? Arjen Hop, initiatiefnemer van Sportdocent.nu, een onderdeel van Nationaal Bureau Sport Stimulering uit Baarn, vindt van wel, maar hij heeft ook zijn vraagtekens.

Gymles die door een niet bevoegde sportdocent wordt gegeven, of zelfs helemaal niet wordt gegeven. Hoe moeten kinderen op de basisschool dan goed leren bewegen? Het is een maatschappelijk probleem dat zich in het hele land manifesteert en waar op dit moment volop politieke discussie over is. Op middelbare scholen is een bevoegde sportleraar met het ALO-diploma op zak al verplicht, in het primair onderwijs (PO) nog niet. Maar als het aan de regeringspartijen VVD en PvdA ligt, gaat dat op korte termijn veranderen. Het wetsvoorstel van staatssecretaris Sander Dekker (VVD) gaat uit van verplichte gymlessen in het basisonderwijs door een bevoegde gymdocent. Hiermee hoopt de staatssecretaris van Onderwijs bewegingsarmoede en het groeiende probleem van overgewicht bij kinderen een halt toe te roepen en een gezonde levensstijl te stimuleren. De staatssecretaris en de PO-raad die de basisscholen vertegenwoordigt, zijn inmiddels overeengekomen dat in 2017 iedere basisschoolleerling minimaal twee en bij voorkeur drie lesuren bewegingsonderwijs per week krijgt, gegeven door een bevoegde vakdocent bewegingsonderwijs. Zo werken we aan een gezonde toekomst, aldus het ministerie volgens een voorlichtingsfilmpje.(http://www.delerarenagenda.nl/blog/inhoud/weblog/weblog/2015/20151106-video-springend-leer-je-beter-rekenen)

Leerling de dupe
Arjen Hop van Sportdocent.nu, een onderdeel van Nationaal Bureau Sport Stimulering (NBSS) in Baarn: “Helaas kunnen veel scholen niet aan deze eis van de staatssecretaris voldoen, omdat er vaak helemaal geen vakdocent bewegingsonderwijs is aangesteld. Ook wanneer er wel een gymdocent aanwezig is, blijkt het in praktijk knap lastig om de gymjuf of –meester te vervangen wanneer deze ziek is, met zwangerschapsverlof of vanwege een kampweek geen les kan geven. De leerlingen zijn hier de dupe van. Gelukkig weten steeds meer basisschooldirecteuren ons te vinden. Wij leveren vakdocenten bewegingsonderwijs op afroep door heel Nederland.” Sportdocent.nu uit Baarn, gevestigd – hoe toepasselijk – boven een groot fitnesscentrum – heeft te maken met een explosief groeiende vraag naar invaldocenten voor bewegingsonderwijs. “Vorige week hebben wij weer vijf docenten aangenomen, die allemaal aan het werk zijn. Onze invalpoule voor gymdocenten voorziet blijkbaar in een behoefte”, aldus initiatiefnemer Arjen Hop.

Noodgreep: Daily Mile
Niet elke school weet nog de weg te vinden naar Sportdocent.nu. Om de kinderen toch te laten bewegen, worden soms noodgrepen toegepast. Dan verzorgt de schooldirecteur zelf een uurtje gymles, of hij vraagt zijn andere leerkrachten dat te doen. Enkele scholen beginnen het Daily Mile programma. Zo zien we op 22 juli 2016 bij het nieuwsprogramma Een Vandaag hoe basisschool De Bakelgeert uit Boxmeer enthousiast is begonnen om leerlingen uit groep 6 elke dag één mijl, zo’n anderhalve kilometer, te laten hardlopen. Gewoon lopen mag ook. De school hoopt op deze manier dat ‘kinderen op een eenvoudige manier fitter worden’, aldus meester Bart Könings van De Bakelgeert.

Klik hier voor het korte filmpje: [https://www.facebook.com/EenVandaag/videos/1339159369445067/]
Klik hier voor het volledige nieuwsitem: [http://binnenland.eenvandaag.nl/tv-items/68237/elke_dag_1_5_km_rennen_onder_schooltijd]

Elke dag anderhalve kilometer rennen voor basisschoolkinderen. In Engeland doen honderden scholen mee aan de trend, die nu ook is overgewaaid naar Nederland. Ex-topschaatser Erben Wennemars vindt het een prima idee. In een nieuwsitem van RTL4 (juli 2016) zegt hij: “Het is ideaal om het even voor een toets te doen. En het gaat er niet om dat kinderen een topsporter worden, maar gewoon dat ze wat gezonder leven.”

Geen structurele oplossing
Arjen Hop van Sportdocent.nu is het maar ten dele eens met Wennemars. “Elke dag een potje hardlopen even snel tussen de lessen door, terwijl je meester heel hard “hup jongens” roept. Dat is weliswaar beter dan niks. Maar ik vrees dat geen enkele school dat lang gaat volhouden. Het is dus geen structurele oplossing. Bovendien is het nogal eenzijdig. De kinderen wordt geen enkele techniek aangeleerd, wat de kans vergroot op blessures en ongemak. Daar komt bij dat andere zaken niet ontwikkeld worden, zoals de hand-oog-coördinatie, de spierontwikkeling en het teamgevoel. Dit zijn allemaal zaken waar een vakdocent bewegingsonderwijs wél op let.”

Steun voor plan Dekker
Er is brede politieke steun voor het wetsvoorstel van Dekker, dat ieder moment kan worden aangenomen. Niet zo verwonderlijk, want professioneel bewegingsonderwijs vormt de basis voor een gezonde levensstijl waar een kind de rest van zijn leven van profiteert. Hoe nu verder? Arjen Hop hoopt in de eerste plaats dat het voorstel wordt aangenomen, in het belang van de kinderen. “Maar er zitten wel degelijk haken en ogen aan het plan, want hoe zit het met de keuzevrijheid van schooldirecteuren? De kans is groot dat de aanstelling van een gymleraar ten koste gaat van een reguliere docent.”
Hop’s analyse klopt, ook de PO-raad vreest inderdaad dat dit ertoe leidt dat klassen groter worden. Dat stelt de raad in februari 2016 in een nieuwsbericht op haar website: https://www.poraad.nl/nieuws-en-achtergronden/geen-geld-voor-verplichte-vakleerkracht-gym.

Wat vinden de scholen zelf?
Jeu Boelen, directeur van de christelijke bassischool Oud-Zandbergen in Huis ter Heide is blij met Sportdocent.nu, “omdat de continuïteit van gymlessen op deze manier op een professionele manier gewaarborgd is.” Gayle Schermer, roosterverantwoordelijke bij de Amsterdam International Community School, vindt Sportdocent.nu eveneens een uitkomst. “We maken nu anderhalf jaar gebruik van de invalpoule en zijn daarover zeer tevreden. We hebben verschillende docenten gehad en ze werken allemaal zelfstandig. De lessen worden goed gegeven en de omgang met kinderen is ook goed.” Hoewel Frans van Noorden, directeur bij Jenaplanschool Cleophas in Utrecht-Overvecht het in de kern eens is met het wetsvoorstel, voorziet hij problemen bij de realisatie. “Het is een uitstekend idee, maar ik ben bang dat niet elke school zich dit financieel kan veroorloven. En waar zijn de ALO-leerkrachten? Die zijn niet zo eenvoudig te vinden. Het is gemakkelijk roepen vanuit Den Haag, maar men realiseert zich niet altijd hoe zo’n wetsvoorstel er in de praktijk uitziet. Ook niet elke school is gezegend met voldoende gymaccommodatie.”

Frans van Noorden maakt zich al langer sterk voor een gezonde school. Hij haalde in 2010 het landelijke nieuws door een fruitbeleid in te voeren: zo min mogelijk zoete traktaties, weinig koek, veel fruit. Ook goed bewegingsonderwijs hoort bij een gezonde school, oordeelt hij. Toen zijn vakleerkracht bewegingsonderwijs vorig jaar ouderschapsverlof opnam, schakelde hij Sportdocent.nu in. “Ik vind het belangrijk dat de gymlessen op ALO niveau worden gegeven. We kunnen wel iemand anders uit het team voor de groep zetten, maar dat is geen wenselijke situatie. Daarom kozen wij voor Sportdocent.nu. We zien het enthousiasme van deze gymdocenten ook terug bij de kinderen. Dat is leuk”, stelt Van Noorden.

Topsport begint op school
Arieke Hoogland vindt het volkomen terecht dat de staatssecretaris weer een echte gymjuf of –meester voor de klas wil. Daarin geeft zij Van Noorden gelijk. “Een goede gymles omvat veel meer dan een half uurtje trefballen, wat ik helaas op veel scholen zie. Daar is op zich niks mis mee, maar er valt zo veel meer te halen uit bewegingsonderwijs. Denk maar eens aan de motorische ontwikkeling van een kind. Een goede gymdocent besteedt daar veel aandacht aan. Ik geef de kinderen bijvoorbeeld regelmatig balansoefeningen. Daar worden ze sterk van, zowel fysiek als mentaal.” De Purmerendse ziet nog een andere taak weggelegd voor de gymdocent. “Vakdocenten bewegingsonderwijs zien welke mogelijkheden een kind heeft, waar hij talent voor heeft en hoe hij het beste uit zichzelf kan halen. Topsport begint op school en daar ligt een taak voor ons. Daar komt bij dat ouders van nu steeds minder tijd hebben om hun kind te begeleiden bij het sporten. Die drie uur op school zijn dan dikke winst.”

Sportdocent.nu staat achter wetsvoorstel Sportdocent.nu staat voor de volle 100% achter het streven van de staatssecretaris, meent Arjen Hop. “Maar wij denken dat het plan voor veel scholen niet zo eenvoudig is te realiseren. Toch hoeft geen enkele basisschool een dag zonder gymdocent te zitten. Een schooldirecteur die me nu opbelt, heeft vanmiddag nog een gymdocent. Wij hopen op deze manier een steentje te kunnen bijdragen aan professioneel bewegingsonderwijs door heel Nederland.